Z udziałem Warmińsko – Mazurskiego Kuratora Oświaty Krzysztofa Marka Nowackiego w piątek 10 stycznia  bieżącego roku z Okazji Dnia Ligi Ochrony Przyrody w siedzibie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie miała miejsce podniosła uroczystość oraz spotkanie, którego głównym punktem było wręczenie sześciorgu pedagogom naszego województwa za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania „Medali Komisji Edukacji Narodowej”. Pedagogom, którzy zostali wskazani do tych odznaczeń przez Zarządy Oddziałów Ligi Ochrony Przyrody Okręgu Warmińsko-Mazurskiego z udziałem Kół Polskiego Towarzystwa Leśnego Oddziału w Olsztynie tj. Bartoszyc, Kudyp, Górowa Iławeckiego i Olsztyna.

W słowie wstępnym Prezes Zarządu Okręgu W – M Ligi Ochrony Przyrody w Olsztynie Tadeusz Pampuch podkreślił wagę spotkania zarówno ze względu na osobistą obecność na nim Kuratora Oświaty, jak też i najmłodszych uczestników – dzieci z olsztyńskich przedszkoli, zadeklarowanych wraz ze swoimi wychowawczyniami miłośników przyrody. Wyraził także szczególne zadowolenie z faktu coraz szerszego zainteresowania szkół oświatą proekologiczną, wyrazem czego były wręczane medale i nagrody. Wręczając medale nauczycielom, którzy w swojej pracy z dziećmi szczególny akcent położyli na poznawanie oraz dbałość o otaczają nas przyrodę a lasów w szczególności,  p. Kurator Krzysztof Marek Nowacki przypomniał, między innymi, jak powiedział zawsze aktualną łacińską maksymę „Lepiej zapobiegać niż leczyć”, którą właśnie powinniśmy kierować się w odniesieniu do środowiska. Wręczającemu Medale Panu Kuratorowi asystował Prezes oraz Sekretarka ZO Warmińsko-Mazurskiego LOP  Pani Anna Kłosowska, z-cy dyrektora RDLP w Olsztynie Panowie Sebastian Smoluk i Zbigniew Karaś.
Jedną z wyróżnionych „Medalem Komisji Edukacji Narodowej” była leśniczka Koleżanka Anna Bartoszewicz – odznaczona wcześniej Honorowymi Odznakami Srebrną i Złotą Polskiego Towarzystwa Leśnego. Od prawie czterech dekad leśny edukator z ukończonym Studium Nauczycielskim, organizator leśnej edukacji na poziomie Regionalnej Dyrekcji LP w Olsztynie jako Spec. Ds. Ochrony Przyrody i Edukacji. Z rejonu działania Nadleśnictw: Górowo Iławeckie medale MEN otrzymali nauczyciele: p. Witold Kozubel (ZSzUJN) oraz p. Bohdan Tchórz (SP), Bartoszyc - Pani Elżbieta Kubiszewska (SP w Żydowie), Kudyp – Pani Jadwiga Stasiewicz Kuhn (SP w Wilczkowie). Wśród wyróżnionych Honorowymi Złotymi Odznakami LOP, było między innymi dwóch Kolegów leśników, funkcyjnych członków Kół Polskiego Towarzystwa Leśnego przy Nadleśnictwie Bartoszyce - Karol Daliga i Maskulińskie - Rafał Sienkiewicz. Najmłodsi przyrodnicy w liczbie 74 osób  z Przedszkoli Miejskich Olsztyna Nr 39 i 13 otrzymali swoje pierwsze legitymacje LOP.
W programie spotkania było jeszcze wręczenie przez członków Zarządu LOP wyróżnień zaangażowanym członkom LOP, placówkom oświatowym oraz sympatykom dyplomów i upominków.
Zostały także przedstawione przy pomocy multimediów wybrane działania merytoryczne Zarządu Okręgu Warmińsko – Mazurskiego LOP w Olsztynie w latach 2013 – 2019.
 
Opracował: Krzysztof Ferdycz – Opiekun Koła LOP przy nadleśnictwie Górowo Iławeckie,Tadeusz Pampuch – V-ce Przewodniczący Zarządu Oddziału PTL w Olsztynie
Zdjęcia: Bohdan Tchórz, Łukasz Paprocki

                                                                                                                                                                                                                  
                                                                                                                    Olsztyn,2020.01.11

Las obciążony fitopatologicznie

Las jest dla leśników największym dobrem, a przekazanie go kolejnym pokoleniom w jak najlepszej kondycji jest dla nas sprawą priorytetową. Dlatego też jego stan zdrowotny jest przedmiotem szczególnej troski oraz uwagi wszystkich leśników. Jest to szczególnie istotne w dobie coraz bardziej dynamicznych zmian klimatycznych.
Związku z tym, w piękny jesienny dzień, 22 października 2019 roku, na terenie nadleśnictwa Wichrowo odbyła się Konferencja pod tytułem - „Uwarunkowania chorób drzew leśnych i gospodarowanie w drzewostanach obciążonych fitopatologicznie”. 
Zorganizowana została przez Oddział  Polskiego Towarzystwa Leśnego w Olsztynie - Koło przy Nadleśnictwie Wichrowo. Niewątpliwie, zarówno ważki temat jak i zaproszony  Ekspert  - Prof. dr hab. Zbigniew Sierota z Instytutu Badawczego Leśnictwa, jako główny prelegent konferencji, spowodowali, że bardzo liczne wzięli w niej udział Członkowie PTL naszego Oddziału.
W części kameralnej, po powitaniu zebranych przez gospodarza Pana mgr inż. Aleksandra Sawczuka Nadleśniczego Nadleśnictwa Wichrowo, wystąpił Przewodniczący Oddziału Pan mgr inż. Paweł Artych. Omówił cele i zadania konferencji oraz wręczył Kolegom Odznaki Honorowe naszego towarzystwa. Następnie przedstawiając cele i zadania konferencji, podkreślił, jak ważnym zagadnieniem jest na terenie Regionalnej Dyrekcji LP w Olsztynie właściwe monitorowanie i ograniczanie  szkodliwego oddziaływania na drzewostany założone na gruntach porolnych szkodliwych grzybów korzeniowych. Szczególnie, w sytuacji kiedy są nadleśnictwa, gdzie 50 i więcej procent lasów założono w pierwszym pokoleniu, na gruntach porolnych. Z czego znaczące powierzchnie również po 1989 roku, gdzie pod względem rozmiaru zalesień gruntów porolnych, RDLP w Olsztynie, była w czołówce naszego kraju.
Struktura fizyczna gleb na gruntach porolnych, czasem przez wieki, była silnie zaburzana. Również ekosystemy glebowe na terenach rolniczych uległy znacznej degradacji. Wiele gatunków organizmów przestało tam występować, zwłaszcza dotyczyło to grzybów mikoryzowych, niezwykle istotnych dla lasów. Przez co drzewa posadzone na tych obszarach miały i wciąż posiadają zauważalnie gorsze warunki środowiskowe do prawidłowego i zdrowego wzrostu. Są również znacznie bardziej podatne na oddziaływanie patogenów.
Szczegółowe uwarunkowania chorób korzeni drzew leśnych przedstawił w swoim referacie „Uwarunkowania chorób korzeni drzew leśnych” prof. dr hab. Zbigniew Sierota. Podczas ciekawej prezentacji dostaliśmy bardzo szczegółowo poinformowani o przyczynach i skutkach szkodliwej działalności huby korzeniowej i opieńki miodowej.
W części terenowej organizatorzy zaprezentowali powierzchnię drągowiny sosnowej silnie opanowanej przez hubę korzeniową z typowymi objawami tej choroby w postaci gniazd z zamierającymi drzewami. Według informacji gospodarzy na powierzchniach tych nie stosowano biologicznych preparatów, tj. grzybów antagonistycznych w stosunku do huby korzeniowej w zasiedlaniu i rozkładaniu pniaków po wyciętych chorych drzewach.
Na kolejnej powierzchni zobaczyliśmy skutki udanej przebudowy drzewostanów w postaci odnowień wypadłych gniazd z wcześniej dominującą sosną 55 lat, w bardzo silny sposób opanowanych przez hubę korzeniową.  Uwzględniając wszelkie uwarunkowania, w tym te klimatyczne, wydaje się za celowe dążenie do ograniczenia rozmnoży huby korzeniowej i opieńki miodowej w drzewostanach pierwszego i drugiego pokolenia na gruntach porolnych poprzez stosowanie zabiegów ograniczania nasilenia występowania w/w patogenów grzybowych takich jak:

Jednym z najlepszych i najefektywniejszych rozwiązań jest przebudowa drzewostanów obciążonych fitopatologicznie. Z powodzeniem stosuje się przebudowę w Nadleśnictwie Wichrowo w drzewostanach porażonych przez hubę korzeniową na gruntach porolnych.  Przebudowa ma na celu stopniowe usuwanie porażonych drzew i drzewostanów oraz sukcesywne odnawianie powierzchni gatunkami bardziej odpornymi na działania grzybów patogenicznych, jak również bardziej odpowiednich z uwagi na uwarunkowania siedliskowe.
Wielkoobszarowe choroby grzybowe drzewostanów będą stale stawiały przed leśnikami wiele wyzwań.
                                              
                                                                                                                       Aleksander Sawczuk

Bardzo poważne święto, bo co może być piękniejszego w ostatnie dni lata już z barwami pięknej leśnej jesieni jak święto naszych najmłodszych Przyjaciół Lasu z przedszkoli Miejskich Olsztyna NR 1, 13, 19, 24, 36, 39 oraz Publicznych Olsztyna NR 16 i „Promyczek”.
Początek jak zawsze w siedzibie Lasu Miejskiego Olsztyna z podziękowaniami dzieciom za zebrane żołędzie i przekazane leśnikom na dokarmianie leśnych zwierząt. Aby było jasne, żołędzie zebrano z dębów rosnących poza lasami, bo w lesie to wiadomo, każdy lubiący je, sam znajdzie. Poza słowami podziękowań od leśników nie zabrakło informacji, że żołędzie to nie tylko pokarm dla zwierząt, ale i nowy dębowy las. Po prostu w naszych lasach żyje piękny ptak sójka, która wybiera się za morze i wybrać się nie może. To ona przylatuje do miejsc dokarmiania żołędziami i je również zjada. Jednak nie tylko, bo część chowa w ściole leśnej, jako jej zapasy i potem nie o wszystkich pamięta gdzie je schowała. Wyliczono, że to może być nawet 4600 żołędzi, czyli bardzo dużo. I właśnie z tych, które ona nie znajdzie i nie zje, wiosną wyrosną piękne dęby. Z siedziby biura Lasu Miejskiego przemieściliśmy się w głąb Lasu Miejskiego do  „Parku Linowego”, gdzie dzieci uczestniczyły w warsztatach tematycznych:
 
 - Policja, – co robi i sytuacje, w których powinno się zwrócić o pomoc do policjanta, no i oczywiście sprzęt policyjny z przymiarką do samochodu policyjnego włącznie.
 
- Ochrona Leśnej Przyrody – dzieci tak jak przystało na „Przyjaciół Lasu” - bardzo dużo wiedziały o lesie. Co przejawiało się w zadawanych pytaniach o lesie prowadzącemu warsztaty. Oczywiście nie zabrakło pytań a ile lat mają te drzewa a ile Pan. Bardzo ciekawe były odpowiedzi dzieci na pytanie o leśne smakołyki, nie pominięto tu żadnego z nich. Nie zapomniano o czynnym wsparciu Światowych Dni Sprzątania Świata pod hasłem „Nie śmiecimy – sprzątamy – zmieniamy”, a w naszym kraju w bieżącym roku z inicjatywy i z udziałem Prezydenta RP „Sprzątamy w Lasach, wspólnie z Członkami Ligi Ochrony Przyrody”.
 
- Olsztyńska Szkoła Wyższa – bardzo ciekawe gry i zabawy sprawnościowe. Każde dziecko mogło wykazać się swoją zręcznością w pokonywaniu przeszkód, co było bardzo ważne w tym dość chłodnym jeszcze letnim dniu.
 
- Rebel Centrum Szkolenia KRAV-MAGA w Olsztynie – instruktor, oryginalnej izraelskiej samoobrony KRAV MAGA CLASSIC swoimi poleceniami ruchu jak szybko i skutecznie nauczyć się bronić, nie tylko skutecznie przekonywał, że twoje bezpieczeństwo zależy od Ciebie, ale mocno rozruszał fizycznie nasze przedszkolaki. Co przy panującej w tym dniu temperaturze, bardzo się przydało.
 
Do zobaczenia za rok z okazji takiej Uroczystości i w tak bardzo ważnej zdrowotnie i pięknej scenerii leśnej przyrody i w zdrowym leśnym powietrzu. No i następnej porcji świeżego leśnego powietrza i wiedzy o lesie.

Wśród zaproszonych gości, obecni byli m.in.: Arcybiskup Metropolita Warmiński Józef Górzyński, pełnomocnik wojewody warmińsko – mazurskiego Jarosław Babalski, przedstawiciel marszałka woj. warmińsko – mazurskiego Jolanta Piotrowska, Dyrektor Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Włodzimierz Serwiński oraz Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie Mariusz Orzechowski.
Spotkanie rozpoczęło się uroczystym wręczeniem srebrnych odznak Polskiego Towarzystwa Leśnego dla zasłużonych członków.  Paweł Artych, Przewodniczący Zarządu Oddziału PTL w Olsztynie odczytał adres od Janusza Dawidziuka, Przewodniczącego Zarządu Głównego PTL. Następnie zaprezentowano referaty okolicznościowe. Temat „Drzewa i las w dawnych Prusach w aspekcie kulturowym i gospodarczym” przedstawił dr Cezary Tryk. „Duchowość, a przyroda. Jak odzyskać zachwyt nad pięknem świata” omówił rektor seminarium ks. kanonik dr Hubert Tryk. Na zakończenie  prof. UWM dr hab. Jakub Borkowski poruszył najistotniejsze aspekty związane z tematem „Ochrona przyrody w środowisku Leśnym”.
Po prelekcjach przyszła pora na wspólne sadzenie drzew w ramach uczczenia 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Posadzono 5 lip, które pochodziły z nasion poświęconych przez papieża Franciszka podczas ubiegłorocznej Ogólnopolskiej Pielgrzymki Leśników do Watykanu.
Zanim przystąpiono do sadzenia, Arcybiskup Metropolita Warmiński Józef Górzyński  oraz  Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie Mariusz Orzechowski podpisali certyfikat zawierający informację odnośnie pochodzenia posadzonych drzew.